Yönetim ve Yönetim Kuramları (24.01.2011)

Yönetim, eş amaç kişilerin yer aldıkları bir örgütün en kısa ve kestirme yoldan amaçlarını gerçekleştirmesine yönelen ve planlanan örgütleme, personel alma, yöneltme, düzenleştirme ve denetlemelerinden oluşan bir karmaşa sistemidir.

Yönetim, eş amaç kişilerin yer aldıkları bir örgütün en kısa ve kestirme yoldan amaçlarını gerçekleştirmesine yönelen ve planlanan örgütleme, personel alma, yöneltme, düzenleştirme ve denetlemelerinden oluşan bir karmaşa sistemidir. Uygarlıkla birlikte doğmuştur.Yönetim insanların varlığıyla oluşur. Yönetim bir grup sürecidir, sosyal niteliğe sahiptir. İşbirliği, uyum sağlama, yöneltme (emir-komuta) sürecidir.

KLASİK YÖNTEM YAKLAŞIMI

Dikey ve yatay işbölümü; hiyerarşi, kumanda birliği, uzmanlık, işin parçalara bölünmesi, örgüt ve yönetim ilkelerinin etkisinde şekillenen geleneksel örgüt yapısı; yukarıdan aşağıya uzanan, hiyerarşik, otoriter, merkeziyetçi ve yazılı kurallara dayanan bir ilişkiler sistemidir. 3 yaklaşım türü vardır. Ortak amaçları şunlardır:

Klasik yöntemler insan boyutu dışındaki öğeler üzerinde durmuştur. İnsanı ikinci planda ele almıştır.
Akılcılık ve mekanik süreçler, klasik yaklaşımın hareket noktaları olmuştur.
Klasik kuram kapalı sistem anlayışıyla ele alınmıştır. Kapalı sistem anlayışıyla örgüt içi iletişiminin nasıl sağlanacağı üzerinde durmuş ve kurallara uyulmasını belirtmiştir.

A - BİLİMSEL YÖNETİM YAKLAŞIMI ( TAYLORİZİM )
Frederick Winslow Taylor�un öncülüğünü yaptığı bu yaklaşımda verimlilik üzerinde durulmuştur ve kabul görmüştür. İşletmelerde de uygulanan bu sistem verimliliği arttırmıştır. Bilimsel yöntemin ana ilkeleri şunlardır:

Gelişigüzel çalışma değil, bilimsel bir çalışma yapmıştır.
Başı bozuklukla değil, düzen ve eş güdümsel bir çalışma yapmıştır.
Bireysellik değil yardımlaşma ön plandadır.
Düşük verim değil, maksimum verim almak gereklilik vardır.
Herkesin olduğundan en yüksek verimlilik düzeyine çıkarılması için eğitimin önemli olduğunu vurgulamıştır.
Bütün olarak değil de parça parça verildiğinde verimliliğin arttığını belirtmiştir.
X kuramına yakın olduğu söylenilebilir.

B -BÜROKRASİ YAKLAŞIMI ( WEBER )

1900� lü yılların başlarında hukuk, siyasal, ekonomi alanlarında yazıları olan Max Weber�in ideal bürokrasi modelidir.Böyle bir bürokrasinin beş temel özelliği vardır.

İleri bir iş bölümü: Uzmanlaşmayı getirir.
Merkezi bir otorite: İş bölümü sonucu parçalanmış işlerin birbirlerini tamamlayıcı olmaları açısından bir eş güdümde gerekir. Hiyerarşik bir yapı şarttır.
Akılcı personel yönetimi: Yeteneklere göre işlerde çalıştırılma; işe göre adam stratejisini uygulamadır.
Amaç ve beklentilerde açıklık: Hem personel ile hem de müşterilerle olan ilişkilerde somut ve açık davranmalı ve de yansızlık, nesnelli duygusal olmama esas alınmalıdır.
Yazılı kurallar: Yasa, yönetmelik ve yazılı kurallar olmalı, işler bunların çerçevesinde yapılmalıdır.

C -YÖNETİM İLKELERİ YAKLAŞIMI ( FAYOL )

Ekonomik etkinlik ve ussallık fikri ele alınmıştır. Bilimsel yaklaşımının tamamlayıcısıdır. Yönetimin bütün alanları ile ilgili ilkeler geliştirmeye çalışmıştır. Fayol bir örgütün iyi işlemesi ve verimli çalışabilmesi için aşağıdaki ilkelere uyulması gerektiğini belirtir.

İşbölümü
Yetki ve sorumluluk
Disiplin
Komuta birliği
Yönetimde amaç birliği
Genel çıkarların bireysel çıkarlara üstünlüğü
İyi bir ödüllendirme
Merkeziyetçilik
Hiyerarşik kanal
Sistem
Eşitlik, adalet
Kararlılık
Girişim
Birlik duygusu

Yani yönetim planlama işlevi ile başlayan ve kontrol işlevi ile son bulan ve tekrar planlama ile devam eden bir süreçtir.

NEO KLASİK YAKLAŞIMI

İnsanın yönetimini ele almaktadır. Klasik yöntem anlayışının iyileştirilmesi için araştırmalar yapılırken � insan etkenini ortaya çıkarmıştır. Böylece klasik kuramın eksik bıraktığı yönü ortaya çıkarmıştır.Bu yaklaşımın kendine özgü ve kendi içinde yeterli bir modeli yoktur. Klasik yönetimin geliştirdiği bütün ilkeleri benimsemekte, ancak bu düşüncelere insan boyutunun eklenmesi gerektiğini ileri sürmektedir. Bu yaklaşımın örgüt konusuna yapmış olduğu en önemli katkı yapı içinde insanın nasıl davrandığı ve neden o şekilde davrandığı ve de yapı ile davranış arasındaki ilişkileri açıklamak olmuştur.

ÇAĞDAŞ ÖRGÜT YAKLAŞIMI

Sistem yaklaşımı olarak bilinen bu yeni yaklaşım kendiden önceki iki yönetim yaklaşımının bir sentezini yapmakta ve örgütü bir bütün olarak incelemektedir. Çağdaş örgüt yaklaşımı sistem ve durumsallık olarak iki grupta incelenir.

A -Sistem Yaklaşımı

Mal ve hizmet sistemini yeniden kaynak sağlamak amacıyla çevresine veren birim olarak nitelendirilir. Şu yenilikleri vardır:

Örgütü çevreleri ile ilişkili bir açık sistem olarak ele alır.
Sistemin parçaları arasındaki karşılıklı ilişki ve karşılıklı bağlılığın vurgulanmış olmasını ele alır.
Sistem yaklaşımının örgütü etkileyen bütün değişkenleri ve sayıları bir arada görmeyi sağlamış olmasını ele alır.

B -Durumsallık Yaklaşımı

Uygun bir çerçeve içine koyarak anlamı daha yararlı bir duruma getirmektir. Bu yaklaşımın diğer bir özelliği de örgütü bir sistem olarak bir yandan örgüt içindeki süreçlerle, alt sistemlerin kendi aralarındaki ilişkileriyle bir yandan da bu alt sistemleri dış çevredeki unsurlarla ilişkileri üzerinde durmaktadır.

Turkpdr