Bireyi (Öğrenciyi tanıma) Tanıma

Bir kimseye yardımcı olabilmek için, her şeyden önce, onun ne istediğini, neler beklediğini ve neler yapabileceğini bilmek gerekir. Bir okul ortamında, ortaya çıkabilecek sorunlar genellikle öğrenme süreci ile ilgili olduğundan, öğrencinin öğrenme gücünü, eğitime verdiği önemi ve çeşitli konulara karşı ilgisini bilmek gerekir. Ayrıca, ana-babası, öğretmenleri ve arkadaşları ile iyi bir iletişim kurabilme, geleceği planlayabilme gibi konularda yardımcı olabilmek, bireyin değerlerini ve diğer kişilik özelliklerini de bilmeyi gerektirir. Bireyi tanıma çalışmaları, gözlem, test gibi, bireyi dıştan değerlendirici ve görüşme, psikolojik danışma, envanter, otobiyografi gibi, onu kendi algıladığı şekli ile tanıtıcı verilerin çözümlenmesi, sentezi ve sonuçların bireye iletilmesi ile ilgili işlemleri içerir. Birey hakkında toplanan bilgilerin dosyasına işlenmesi ve gizliliğinin koruması da bu servisin işlevleri arasındadır.

Bireyi tanıma çalışmalarının asıl amacı, bireyin kendisini tanımasına yardımcı olmaktır. Kuşkusuz, danışmanların ve öğretmenlerin de bireyi yakından tanımaları gereklidir Ama bu çalışmaların asıl amacı bireyin kendine ilişkin algı ve değerlendirmelerinin daha zengin ve gerekli bir hale gelmesine katkıda bulunmaktır.

Bilgi verme

Rehberliğin bu işlevi, öğrencilere kendilerini geliştirebilecekleri olanaklardan haber1i kılmaktır. Eğitim, iş olanakları ve meslekler hakkında öğrencilere güncel ve doğru bilgi vermek yanında, disiplin ve görgü kuralları, cinsel gelişim, verimli çalışma yöntemleri gibi konularda onları aydınlatmak, bilgi verme servisinin işlevleri arasındadır. Bazı yazarlar bireyi tanıma servisinin ölçme sonuçlarını bireye iletme hizmetini de bu kategoriye koymaktadırlar (Shertzer ve Stone,197 1). Gerçekten, eğer bireyi tanımada sadece gözem ve test gibi dış teknikler kullanılıyor ve sonuçlar bireye uygun olmayan bir tutum ve yöntemle iletiliyorsa, bu durumda ölçme ve değerlendirme sonuçları kişinin dışında oluşmuş veriler sayılacaktır. Kişi bu yolla, başkasının gözünde nasıl göründüğünü öğrenmiş, yani kendisi hakkında “bilgi edinmiş” olmaktadır. O zaman test sonuçlarını bildirme işleminde bilgi verme servisinin işlevleri arasında sayılması doğaldır. Ancak, bireyi dıştan değerlendirilmesine karşı çıkan yazarlar kişinin benlik tasarımını anlamaya olanak verecek tekniklere daha çok yer verilmesi gerektiğini savunmaktadırlar (Patterson,1971). Bu da aşağıda açıklanacak olan psikolojik danışma tekniğini gerekli kılmaktadır.

Bireyi tanıma servisinin çalışmaları ile sağlanan bilgiler, bireyin benlik tasarımına kavramalaştırır ve davranışa dönüştürülmesi halinde bir anlam taşır. İnsanlar, benlik tasarılarına uymayan bir ölçme ya da gözlem sonucunu ne kadar güvenilir ve geçerli olursa olsun hemen benimsememekte, davranışlarını bu yeni gerçeği göz önüne alarak değiştirmemektedirler. Ölçme ve değerlendirme sonuçları kişinin benlik tasarımına ne kadar ters düşüyorsa ve benlik tasarımı ne kadar katı ise reddetme o kadar kesin olmaktadır. Böyle durumlarda psikolojik danışmaya ihtiyaç vardır. Psikolojik danışma, kişinin savunucu tutumunu bırakması yeni yaşantılara acık hale gelmesi için var olan yardımdır. Psikolojik danışma sırasında danışman’ın yaratacağı geliştirici atmosferde kişi kendini doğru bir biçimde algılamaya başlayacak, bu gelişme, onun çevreyi doğru bir biçimde algılamasına yol açacaktır. Böylece, bilgi verme servisi tarafından sağlanan bilgileri de doğru bir biçimde algılamaya açık hale gelecek, hatta bu konuda bilgi edinme çabalarına kendisi gelişmeye başlayacaktır.

Psikolojik danışma, çeşitli nedenlerle uyum sıkıntısı çeken, kendini yalnız hisseden, başarısız ve değersiz gören kimselere, sorunlarının kaynağını ve çözüm yollarını görmede yardımcı olur. Ancak bu hizmetten kendini tanımak ve anlamak isteyen herkes yararlanabilir.

Öğrencilerin okulda niteliklerine uygun programlara, ders dışı etkinliklere, eğitici kollara yerleştirilmelerine, onların sürekli ya da yarım zamanlı iş bulmalarına yardımcı olmaktır.

İzleme

Rehberliğin izleme fonksiyonu, yapılan yardımların değerlendirilmesine ilişkin tüm çalışmaları kapsar. Programlara ya da mesleklere yerleşen bireylerin ne ölçüde uyum ve başarı gösterdiğini araştırmak, psikolojik danışma sırasında alınan kararın, seçilen davranış tarzının ne ölçüde etkili olduğunu saptamak bu servisin görevleri arasındadır.