Eğitim insanları kontrol altına almak için ortaya çıkmıştır. O yüzden insan varolduğundan beri çevreyi kontrol altına almak istediğinden dolayı insan neslinin varolmasından beri vardır.

İnsanın eğitimle ilişkisi gereksinimlerden ortaya çıkmıştır. Uygun yiyeceklerin toplanması, taşınması, bölümlere ayrılması saklanması, hayvanların evcilleştirilmesi gibi bilgi birikiminin aktarılması eğitimin ortaya çıkmasını etkilemiştir.
Doğayı anlamak ve kontrol altına almak insanların birlikte yaşamasına neden olmuştur. Toplu yaşamanın neden olduğu dinamik seslerle dil oluşmuştur. Dilin oluşması ile birlikte elde edilen bilgi birikimi gelecek nesillere aktarılması başlamıştır.
İnsanlar, besinlerin toplanması, bölüştürülmesi, işbirliğin kurallarını belirlemek için kendilerini yetersizliği bu sorunları çözecek bir grubun oluşmasına neden olmuştur. Böylelikle egemen bir sınıf ortaya çıkmıştır. Bunlar yöneten sınıf olarak halktan belli bir vergi alarak halkı yönetmişlerdir. Daha sonra toplanan vergiler çoğalınca bunların sınıflanması, hesaplanması, bazı zamanlarda halka dağıtılması için bilgi ve tecrübelerin yeni kuşaklara aktarılması yada bazı gruplara aktarılmasını gerekli kılmıştır.
İlk yerleşim birimleri, site ve bunların başında rahip krallar vardı. Bu siteler kendi aralarında savaşlar ve çatışmalar yaptılar bunlardan korunmak için askerler oluştu ve bunlar bir süre sonra rahiplerin elinde bulunan yönetime egemen oldular. Bunların egemenliği kamusal düzeni beraberinde getirmiştir. Kamusal alanla birlikte rahipler, askerler, köylüler ve kölelerden oluşan sınıflar meydana geldi.
Sümerlerle birlikte tapınağın malvarlığının hesaplanması eğitimi tapınak tarafından kontrol edilmesini ve eğitimin bir yönetsel aracı olarak kullanılmasını sağladı.
Yazının gelişmesiyle birlikte tapınakların mallarını kayıt etmek gerekti ve eğitim tapınakların yani rahiplerin kontrolünde eğitim gelişti. Eğitimin tapınağın kontrolünde gelişmesi eğitimin yönetsel bir araç olarak gelişmesini sağladı. Vergilerin düzenli bir şekilde toplanması, toplanan vergilerin kayıdının tutulması, inanç ve kuralların aktarılması ve toplanan bilgi birikiminin aktarılması eğitim olgusunun toplumsal boyutta örgütlenmesine kurumlaşmasına neden oldu.
Önceleri doğal ve toplumsal olayları yasalara bağlayacak kişiler bilgiden yoksun kişiler vergileri daha düzenli toplamak amacıyla yazıyı kullandılar, bunlardan oluşan bilgi birikimini sürekli kılınması amacıyla eğitim örgütlenmesi gerçekleşti. Tapınakların çatıları gökyüzü olaylarını incelemek ve hava tahminlerini yapmak için astronomi, geometri gibi bilimler gelişti. Tüm bunlar rahip ya da kral adına yapılmaktaydı yani eğitim bir yönetsel araç olarak kullanılıyordu.
Eğitim olgusunun gelişmesinde göze çarpan bir başka unsur ise benzer özellik ise benzer doğa koşulları benzer eğitim oluşumunu sağladı.
Başlangıçta eğitim rahiplerin ve de devlet yönetiminin işini kolaylaştırmak yani bürokratik işleri yürütmek içindi daha sonraları tapınaklar ve okullar bilimin merkezi haline gelmiş kültürün gelecek kuşaklara aktarılması, geçmişi öğrenmek doğa koşullarını anlamak için dersler okullarda okutulmaya başlanmıştır.
Mısır'da eğitim yönetime din egemendi, bu nedenle eğitimde rahiplerin elindeydi. Mısır eğitimi çok ileri bir seviyeye çıkmıştı bunun göstergesi olarak geometri ve hukuk alanında ilk kavramlar ortaya çıkarmışlardır. Bir de Mısır da din kadar mesleki yönelik eğitim niteliğindeydi.
Çin'de ise aile birliğinin kurulmasına ve korunmasına yönelik olarak gelişti. Bu ülkede eğitim ilişkileri düzenleyen sosyal bir araç olarak kullanıldığı gibi, tanrıya e hanedana itaat için bir araç olarak da kullanıldı.
Hindistan�da ise kast sistemini sağlamak için rahipler tarafından desteklendi. Sınıflar arası ilişkileri düzenlemek için kullanıldı.
Fenikelilerde ise ticareti düzenlemek için çeşitli mesleki okullar açılmıştır.
İbranilerde ise öncelerde eğitim babanın görevi iken daha sonraları annenin sorumluluğuna girdi. Tek tanrılı dine inandıktan sonra ise sinagoglar eğitim yerleri haline geldi.
İran'da da eğitim dinin ilkelerini halka anlatmaya yönelik olarak başlamıştır. Ayrıca rahipler doğa olayları ile baş edebilmek için bilgiler vermişleridir. Ailede ise eğitim cinsiyete göre anne yada baba arasında paylaştırılmıştır.

Aileden - Devlete Eğitimin Oluşum Süreci

Başlangıçta ailede anne - babalar, aile büyükleri, topumda deneyim ve bilgi sahibi olan kişiler bilgilerini informal bir şekilde gençlere iletiyorlardı.
Başlangıçta toplumsal yapı fazla karmaşık değildi, bu nedenle eğitim aile içinde verilmekteydi. Daha sonraları toplumun karmaşıklaşmasıyla ve de bilgi birikiminin artmasıyla birlikte eğitim aileden, tapınaklara yani din adamlarına, tapınak öğretmenlerine, ev öğretmenlerine, ev öğretmenlerinden devlete geçerek kurumsallaştı.
Toplumsal yapının gelişiminde eğitim devletin gereksinim duyduğu unsurların niteliğine göre düzenlediği ve yönetim aracı olarak kullanıldığını söyleyebiliriz.

Turkpdr